Onze verdere medische zorg in armoedige Boliviaanse Andes gebieden..

Wat ik toen gezien heb vergeet ik nooit. Het maakte mij vastbesloten van terug te keren naar Bolivia in Sept. 1990 na het behalen van de nodige diploma’s. Wel had ik nooit gedacht dat dit zo’n uitgebreide missie zou worden. Nu stak “Covid” en de dood van Dr. Ino (was nationaal directeur geworden) er nogmaals een stokje voor… Het mooie vind ik persoonlijk wel dat je mensen leert “vissen” door het voorbeeld te geven aan veel jongere artsen.

Meestal ga ik dus op “medische expeditie” met lokale mensen die zelf uit de armoede komen, naar de stad zijn afgezakt en met relatief grote schulden hebben afgestudeerd. Zij kunnen immers geen eigen kliniek beginnen in de stad en de dorpen waar ze vandaan komen hebben geen geld. Zijzelf zijn dus ook mijn gids… En zo helpen de armen de armen na meer dan 30 jaar nog steeds in dorpen tot boven de 4.000 meter. Dan toch mits voldoende ondersteuning dat niet steeds zo eenvoudig was en de voortdurende zoektocht naar giften die ik ondernam als ik gevraagd werd om te komen spreken of er een actie werd opgezet zoals bij de Warmste Week. Zo goed als altijd werd toen ook transport en huisvesting betaald en probeerde ik de vragende partijen samen te brengen opdat het medisch werk ook zou kunnen doorgaan.

In ieder geval waren de dokters en hun families gelukkig dat ze naar hun eigen dorpen konden terugkeren, er hun eigen volk konden verzorgen. De weinig overgebleven donaties werden simpelweg verdeeld opdat zij alzo hun opgelopen studie schulden konden afbetalen.

Wij konden zelfs niet binnen in zult een “hospital”.  En dit in het regenseizoen waar we van de ene zware bergstorm (met als gevolg talrijke modderlawines) in de andere terechtkwamen.

De mensen in deze bergdorpen zijn zo arm dat ze niks kunnen betalen, noch voor de consultaties noch voor de medicijnen of enige andere verzorging. Het blijft een beetje “Mission Impossible” maar we proberen zoveel mogelijk uit te helpen, beseffende dat we maar een druppel op een hete plaat zijn. We spreken de zieken ook moed en hoop in. Het weerzien is altijd bijzonder hartelijk omdat velen mij soms al 30 jaar kennen. Ook Carolien wordt zeer goed ontvangen. Het was opmerkelijk dat ook vele kinderen naar haar toekwamen. Carolien kreeg ook voor de 2de maal Covid met een bewezen positieve PCR test (1ste was in Nov. 2019) maar gelukkig verliep alles zonder veel erg. Ze vervulde echter een heel mooie rol als “tandarts assistente” en ook als “hulpverpleegster” in deze gebieden alhoewel dit enkel was om te helpen.

Het verschil in temperatuur in de Andes was groot. We kwamen van tegen rond de 35 graden Celsius in Sta. Cruz naar echt koude temperaturen hoog in de bergen. Het is vooral de ‘bruuske” overgang (samen met een volledig ander bioritme en het lange reizen) dat het werk soms echt wel lastig maakt.
Ook door het plotse grote hoogteverschil en het lage zuurstofgehalte (ijle lucht) ontwikkelt men vlug hoofd- en spierpijnen, druk op de borstkas, versnelde hartslag, slecht slapen en soms merk ik 00k (alhoewel niet beschreven) heviger nachtmerries op bij grote mensen die plots naar grote hoogtes gaan alsook ademtekort (zeker bij stappen).

Corona was er in elk dorp maar we mogen – ondanks alles – toch blij zijn dat ook hier “omikron” de bovenhand aan het nemen is. Dit neemt niet weg dat we veel minder werk hebben omdat vele mensen nu milde tot ernstige klachten van griep hebben. Bij de Delta variant was het anders door de vroege intrede van de dood, vooral door een groot tekort aan zuurstof. Daar zagen we direct de “Corona” kerkhoven…

 Verder tref je hier enorm veel parasitaire ziekten aan. Het ergste is dat deze parasieten heel veel van de essentiële mineralen, spore-elememten, vitamines, etc.. opnemen waardoor we hier hoge graden van “partiële” malnutritie hebben met als gevolg een lage immuniteit en ook veel bloedarmoede. Ook zagen we tot nu toe veel longontstekingen en de hoger beschreven Chagas ziekte. Het beeld van een oude bijna volledig blinde man die vol van artrose en artritis zat en zo goed als niet kon plassen wegens een zeer grote waarschijnlijk kwaadaardige prostaat (kanker) blijft me bij. De pijnen waren continue, dag en nacht. Gelukkig was er nog een nichtje dat voor hem zorgde in zijn super klein met rotsblokken gebouwd één kamer huisje zonder raam of opening omwille van de koude en ijzige winden tijdens het Winterseizoen. Wijzelf proberen te helpen waar we kunnen.

Dit maal konden we niet terug naar Haïti gaan omdat er gewoon te veel geweld was met de moord op de president, de vele schietpartijen tussen “gangs”, de ontelbare ontvoeringen waaronder ook een (gekend) aantal van 15 Westerlingen. Voor ieders Westers leven wordt 1 miljoen dollar geëist. Dit gebeurt meestal door de criminele en gewelddadige “400 Mawozo” bende. Op dit moment worden er in geen enkel ander land ter wereld procentueel meer mensen ontvoerd als in Haiti.